آنچه باید درباره بازنشستگی پیش از موعد بدانیم
گاهی اوقات شرایط بر وفق مرادمان نیست و مجبوریم به دلیل ناتوانی جسمی، سختی کار و یا دیگر دلایل شخصی، زودتر از موعد از عرصه شغلی خود خداحافظی کنیم. در چنین شرایطی، بیمه به‌عنوان چتری برای آسایش و رفاه مردم، قانون بازنشستگی پیش از موعد را وضع کرده است.
به‌طور کلی بازنشسته به بیمه‌شدگانی گفته میشود که 35 سال سابقه کار دارند و یا شامل حال بیمه‌شدگان مرد بالای 60 سال و برای بانوان بالای 55 سال میشود. حال اگر افراد قبل از سن مشروط با سابقه کاری کمتر از 30 سال، درخواست بازنشستگی کنند، مشمول قانون بازنشستگی پیش از موعد می‌شوند.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله از آی‌بیمه شما را با شرایط و قوانین بیمه بازنشستگی پیش از موعد بیشتر آشنا می‌کنیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.
آشنایی با انواع بازنشستگی پیش از موعد
بازنشستگی پیش از موعد با توجه به شرایط بیمه‌شدگان و شرایط سنی آن‌ها، انواع مختلفی دارد؛ البته قوانین این نوع بازنشستگی برای آقایان و بانوان متفاوت است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
بازنشستگی زودتر از موعد بر اساس سن و سابقه بیمه
زنان با حداقل سن 45 سال و مردان با حداقل سن 50 سال و سابقه پرداخت حق بیمه 30 ساله می‌توانند از بیمه بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند. زنان کارگر مشمول قانون کار با 42 سال سن و ٢٠ سال سابقه اشتغال و پرداخت حق بیمه می‌توانند از این قانون استفاده کنند.
خانم‌های 55 ساله‌ای که 10 تا 19 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، می‌توانند برای بازنشستگی پیش از موعد اقدام کنند؛ البته حقوق بازنشستگی برای آن‌ها بر اساس میزان سابقه کار آن‌ها مشخص میشود. این قانون برای آقایان 60 ساله صدق می‌کند.
اگر خانم 55 ساله و آقای 60 ساله، با سابقه بیمه کمتر از 10 سال درخواست بازنشستگی پیش از موعد داشته باشند، باید تفاوت سابقه خود تا 10 سال را از بیمه‌گذار خریداری کنند و بدین طریق سابقه خود را به 10 سال برسانند و بازنشسته شوند.
بازنشستگی برای مشاغل سخت و زیان‌آور
مشاغل سخت به کارهای سخت و زیان‌باری گفته میشود که روح و جسم افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و افراد از نظر عوامل شیمیایی، فیزیکی، بیولوژیکی و مکانیکی محیط کار استانداردی نداشته نباشد.
در چنین شرایطی بیمه تامین اجتماعی، اجازه بازنشستگی پیش از موعد برای دارندگان چنین مشاغلی با 20 سال سابقه بیمه متوالی و 25 سال سابقه بیمه متناوب (غیر متوالی) را صادر کرده است. لازم به ذکر است، هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت، یک‌و‌نیم سال محاسبه میشود.
مشاغل سخت خود به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
- مشاغلی که ماهیت آن‌ها سخت و زیان‌آور است.
- مشاغلی که کارفرما می‌تواند با تغییر شرایط بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب، زیان‌آوری آن‌ها را برطرف کند.
برخی از مشاغل به‌صورت از پیش تعیین شده در دسته مشاغل سخت قرار گرفته‌اند؛ اما اگر شغل افراد در این دسته قرار نگرفته باشد، بیمه‌شوندگان برای استفاده از این قانون باید به اداره کار محل یا سازمان کار درخواست بازنشستگی پیش از موعد خود را به‌دلیل سختی شغل ارائه کنند تا در کمیته استانی توسط کارشناسان مربوطه بررسی شود و در صورت تایید، درخواست بیمه‌شونده به سازمان تامین اجتماعی برای انجام اقدامات لازم فرستاده میشود.
قوانین جدید بازنشستگی پیش از موعد برای آقایان و بانوان
با توجه افزایش سن بازنشستگی، برای بازنشستگی پیش از موعد هم شرایط جدیدی وضع شده است که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
- بیمه‌شوندگان، چنان‌چه 28 تا 30 سال سابقه بیمه داشته باشند، به سنوات اشتغال آن‌ها برای بازنشستگی اضافه نمی‌شود.
- اگر افراد 25 تا 28 سال سابقه بیمه داشته باشند، به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی، به سنوات اشتغال آنان دو ماه اضافه میشود.
- دارندگان بیمه با ۲۰ تا ۲۵ سال سابقه بیمه، باید به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی سه ماه اضافه شود.
- مطابق قوانین وضع شده برای بیمه‌شوندگان با ۱۰ تا ۲۰ سال سابقه خدمت، به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی به سنوات اشتغال آنان چهارماه اضافه میشود.
- افرادی که کمتر از 10 سال سابقه بیمه دارند، به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی پنج ماه اضافه میشود.
- چنان‌چه کارفرما به‌دلیل نیاز داشتن به تخصص نیروی کارش، با بازنشسته شدن وی پیش از موعد، مخالف باشد، باید درخواست خود را حداکثر ظرف مدت 5 روز به اداره تامین اجتماعی ارائه کند . پس بررسی دلایل دو طرف توسط مقامات مربوطه، ظرف مدت 10 روز، نتیجه نهایی اعلام میشود. در این جریان اگر دلایل کارفرما قانع‌کننده باشد، بازنشستگی کارگر، 3 ماه عقب می‌افتد.
- کارفرما زمانی اجازه درخواست بازنشستگی برای کارمند یا کارگرانش را دارد که سن آقایان بیشتر از 65 سال و سن بانوان بیشتر از 60 سال باشد.
- کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی موسسه‌ها و وزارت‌خانه‌های دولتی با حداقل 25 سال سابقه بیمه و حسن انجام کار، می‌توانند با حداکثر 5 سال سنوات ارفاقی و بدون داشتن شرط سنی بازنشسته شوند؛ البته اداره مربوطه هم باید با درخواست آن‌ها موافق باشد.
- طبق قانون بازنشستگی زودتر از موعد برای مشاغل سخت، 10 سال ارفاق در نظر گرفته میشود.
- حقوق بازنشستگی پیش از موعد برای مشاغل عادی، مطابق با تعداد سابقه‌کاری آن‌ها محاسبه میشود.
- اگر فرد بیمه‌شده، بعد از بازنشستگی زودتر از موعد، در مجموعه دیگری مشغول به‌کار شود، مستمری یا حقوق بازنشستگی او قطع میشود و دیگر حق بازنشستگی قبل از موعد به او تعلق نخواهد گرفت.
اقدامات لازم برای درخواست بازنشستگی زودتر از موعد
برای این کار لازم است، متقاضی درخواست بازنشستگی خود را به‌صورت کتبی به کارفرما و سازمان تامین اجتماعی حوزه محل کار خود ارائه کند. علاوه بر درخواست، فرد متقاضی باید مشخصات هویتی مانند اصل شناسنامه و کارت ملی به همراه تصاویر مربوطه و اصل دفترچه بیمه را هم به سازمان مربوطه ارائه کنند.
سخن آخر
بازنشستگی زودتر از موعد، راهکاری مناسب برای بیمه‌شوندگانی است که به‌دلایلی چون سختی کار یا عدم توانایی جسمانی قادر به ادامه کار نیستند؛ البته این نوع بازنشستگی قوانین خاص خودش را دارد که در این مقاله با آن آشنا شدید. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با بیمه عمر برای داشتن یک زندگی راحت در دوران کهنسالی، به سایت آی‌بیمه مراجعه کنید. آی‌بیمه به‌عنوان یک مرجع تخصصی آنلاین بیمه پاسخگوی همه نیازهای شماست.
